Rouwprocessen

• Lees hier de tekst over ‘Omgaan met het verliezen van een naaste tijdens het leven’ op dementie.nl. Kies hier vier ervaringsverhalen van mantelzorgers en lees ze.
• Schrijf in steekwoorden op hoe je de rouwprocessen herkent in de ervaringsverhalen.
• Bereid een gesprek voor waarbij je het rouwproces van de mantelzorger op een liefdevolle en open manier bespreekbaar maakt. Lees je goed in zodat je weet hoe het rouwproces eruit kan zien en met welke kwesties de mantelzorger te maken zou kunnen hebben.
• Zoek ook vast op naar welke specialisten je de mantelzorger, indien nodig, zou kunnen verwijzen zodat je dat in het gesprek paraat hebt.

Hadassa: ‘Mijn moeder [75 jaar] is al 15 jaar weduwe. Ze heeft zich dapper staande gehouden terwijl haar zussen allemaal nog in Turkije wonen. Maar nu wordt moeder zelf ook ouder. Ze vergeet weleens iets. Laatst was ze aan het koken en waren de rijst en groenten al bijna klaar, terwijl het vlees nog uren moest sudderen. Daar kunnen we gelukkig samen om lachen. Ik ben alleen bang dat ze het gas een keer zal laten branden of zichzelf op een andere manier verwondt. Koken is alleen haar grote passie. Dat kan ik haar toch niet ontnemen? Bij wie kan ik met mijn zorgen terecht?’ (Geïnspireerd door: Signaleren )

Hadassa woont in dezelfde stad als haar moeder en gaat dagelijks even langs. Ze brengt de wekelijkse boodschappen en soms neemt ze haar moeder mee de stad in. Daarnaast heeft Hadassa een jong gezin met 3 kinderen.

• Verdeel de rollen van: 1) Hadassa 2) de observator 3) de professional en oefen het gesprek. Ga na in hoeverre er sprake was van:
• Een liefdevolle en open benadering;
• Aandacht voor de culturele achtergrond van Hadassa en haar moeder (met aandacht voor de individuele beleving, geen generaliserende houding);
• Het herkennen van rouwprocessen;
• Het zien van ervaringskennis.

• Bespreek je bevindingen met elkaar.

• Ga nu terug naar de ervaringsverhalen die jullie net hebben gelezen. Welke sprak jullie het meest aan en waarom? Kies een ervaringsverhaal uit waarbij sprake is van een mantelzorger die met degene met dementie in huis woont. Misschien is er al sprake van opname in een verpleeghuis in deze casus. Zo niet, dan gaan jullie ervanuit dat dit onderwerp nu ter sprake komt.

• Wanneer de naaste met dementie wordt opgenomen in een verpleeghuis, spelen rouwprocessen bij de mantelzorger een grote rol. Lees: ‘ impact opname verpleeghuis op (samenwonende) partner‘. Het is bij opname, ook voor de mantelzorger, belangrijk om de nieuwe situatie vorm te kunnen geven. Mantelzorgers kunnen een rol willen spelen in het verpleeghuis maar kunnen, juist door de zorg die zij voorheen boden, daarin voorzichtig zijn en bang zijn om ‘vrijwilligerswerk’ in het verpleeghuis te moeten gaan verrichten. Het is fijn om gehoord en gezien te worden. Mantelzorgers hebben hun eigen manier waarop zij de verzorging voor hun naaste deden en nu nemen anderen dit, in ieder geval voor een deel, over.

• Verdeel opnieuw de rollen van 1) Hadassa 2) de observator 3) de professional. Zorg dat ieder nu een andere rol op zich neemt dan in het eerste rollenspel. In het gesprek wordt de impact van opname in het verpleeghuis op de mantelzorger besproken. Er is ook aandacht voor het vormgeven aan de nieuwe situatie vanuit het perspectief van de mantelzorger.

Bespreek het rollenspel na. In hoeverre was er sprake van:

• Een liefdevolle en open benadering?
• Aandacht voor de culturele achtergrond van de mantelzorger (met aandacht voor de individuele beleving, geen generaliserende houding)?
• Het herkennen van rouwprocessen?
• Het zien van ervaringskennis?