Aarzeling van de mantelzorger

In deze opdracht gebruik je onderstaande casus.

Pauline en Steven hebben 3 jongvolwassen kinderen waarvan er 2 op kamers wonen. Zij hebben sinds 6 jaar 2 jonge adoptiekinderen uit Brazilië in hun gezin opgenomen. Steven krijgt op weg naar zijn werk een ernstig ongeluk waarbij hij hersenletsel oploopt. De eerste weken in het ziekenhuis draait alles om het overleven. Steven ondergaat 2 operaties aan zijn schedeldak. Ondertussen heeft Pauline  regelmatig overleg met de artsen en met het verplegend personeel. Het wordt haar al snel duidelijk dat Steven niet meer de man zal zijn als van voor het ongeluk. Steven zal in een rolstoel terecht komen en heel veel verzorging nodig hebben. De intelligente Steven zal niet meer kunnen lezen en een gesprek zal heel moeizaam gaan. Na enkele maanden revalidatie en herstel kan Steven weer naar huis. Zowel in het ziekenhuis als binnen de familie en vriendenkring kijkt men de kant op van Pauline voor wat betreft de lange termijn zorg. Natuurlijk is ze bereid heel veel voor Steven te doen en hem te verzorgen naar wat ze kan. Maar hoe moet het met de zorg voor de jongsten?  Steven is enkele keren een weekend thuis geweest en dat was vertrouwd en nieuw tegelijkertijd. Wil ze Steven wel haar leven lang in huis verzorgen? Kan ze die zware taak wel combineren met de opvoeding van haar kinderen? En hoeveel tijd blijft er over voor zichzelf? Stiekem verlangt ze ernaar dat Steven een groot deel van de week in een verpleeghuis terecht kan. Maar tegen wie durft ze dat te zeggen?

1. Je gaat nu proberen je in te leven in het morele dilemma van Pauline. Begrijp je haar aarzeling? Wat vind je ervan dat ze wenst dat Steven doordeweeks in een verpleeghuis woont? Je mag alles ‘vinden’ dus bespreek met elkaar vrijuit wat je denkt. Besteed hier minimaal 10 minuten aan.

2. Lees de volgende tekst en ga op zoek naar het boek op internet of in de bibliotheek.

Vaak is aan het begin van het traject nog onduidelijk hoe intensief de zorg zal worden. Ouders, partners, familie, buren hebben een sterke verbondenheid met de patiënt. Zij voelen zich nauw betrokken en willen zich inzetten om de patiënt zoveel mogelijk hun liefde te laten merken en actief bij te dragen aan het herstel. Uit onderzoek blijkt dat de belangrijkste redenen om zorg te geven is dat mensen het vanzelfsprekend vonden (31%), dat zij dat uit liefde en genegenheid doen (28%) of dat zij het als hun plicht voelden (14%) (de Boer, 2009). Intimiteit en affect zijn dus belangrijke redenen om zorg te leveren. Er zijn vaak verschillende  mensen intiem met degene met een zorgbehoefte. Eerst staat genezen op de voorgrond en er is nog weinig ruimte voor het nadenken over de vraag wie de mantelzorg op zich gaat nemen. Door welke factoren wordt nu bepaald wie vaste mantelzorger wordt? Al in het ziekenhuis wordt een beroep gedaan op degene die het meest op bezoek is. Zij wisselen ervaringen uit met het de hulpverleners, nemen zorgtaken over van de verpleging of hebben overleg met de behandelend arts. In een zorgoverleg denken zij samen na  over keuzes die van (levens)belang kunnen zijn voor de patiënt. Dit betekent dat de naaste namens de patiënt wil praten. Dat is niet alleen liefde of iemand het beste toewensen, maar ook het nemen van een grote verantwoordelijkheid. In de kern van de zaak ontstaat daarmee het keuzeproces wie de rol en taak op zich neemt om in een latere fase de mantelzorg op zich te nemen. Waar en wanneer nemen naasten beslissing of ze deze rol ook daadwerkelijk op zich willen nemen?

Bron: Moréé, M. & Witteveen, E. (2012) in Communicatie bij hersenletsel, begrijpen we elkaar? Houten: Bohn Stafleu Van Loghum

3.Als sociaal maatschappelijk dienstverlener werk je in het revalidatiecentrum. waar Steven revalideert. Je komt op zijn afdeling en bij toeval hoor je Pauline’s aarzeling om de zorg op zich te nemen, tegen een andere partner zeggen. Je begrijpt meteen dat dit belangrijke informatie is. Je begrijpt ook dat Pauline in een keuzeproces zit waar ze hulp bij zou kunnen gebruiken. Je besluit om naar je collega’s te gaan en deze informatie door te geven.

4.Bereid je voor op jouw aandeel in het teamgesprek. Hoe ga je het formuleren, hoe leg je uit hoe je aan deze informatie bent gekomen? Heb je een idee hoe een gesprek met Pauline aangepakt kan worden? Geef de tips door aan je collega’s.