Zorg voor jezelf
| Kerntaak | Herkennen |
| Competenties | -Kan het eigen proces van de mantelzorger herkennen en bespreekbaar maken. Gebruikt bijvoorbeeld een risicoprofiel en screeningsinstrumenten om de zorgzwaarte in kaart te brengen. |
| Onderwerp | Zorg voor jezelf |
| Werkvorm | Ervaren en Abstraheren |
| Samenstelling | Individueel |
| Tijd | 45 minuten |
| Niveau | HBO |
- Er zijn regelmatig congressen voor professionals die werken met mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Er zijn ook congressen voor mensen die hersenletsel hebben en hun naasten. Ga op zoek naar congressen die dit jaar plaatsvinden of hebben plaatsgevonden.
Noem minimaal vijf congressen en benoem wat het thema is, voor welke doelgroep het congres bedoeld is (dus welk niveau) en of het op zichzelf staat of dat het een onderdeel is van een langer cursusprogramma.
- Je bezoekt een van deze congressen voor professionals die werkzaam zijn bij een zorg- of welzijnsorganisatie voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Er zijn veel sprekers maar halverwege het programma treedt iemand op met een lied. Luister het lied meerdere malen.
- Dit lied is geschreven voor de mantelzorgers van mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Juist door de onzichtbare gevolgen van het hersenletsel en vanwege het verminderde ziekte-inzicht, is mantelzorg extra belastend. Hoe leg je als mantelzorger je positie uit aan anderen als zij niks zien of merken? Mantelzorgers weten hoe thuis van alles misgaat of mis kan gaan. Lees het onderstaande deel uit de vakliteratuur:
| In het Professioneel Competentieprofiel Informele Zorg rond mensen met NAH (te bekijken in de sitemap) zijn de taakgebieden van de professional het uitgangpunt van werken. In het profiel worden de volgende taken onderscheiden: Vinden, Herkennen, Versterken, Verlichten en Verbinden. Er zijn verschillende signalerings instrumenten voor het in beeld brengen van de mantelzorgstress zoals de CGSI+ ; de EDIZ plus; de CRA-D (zie de toolbox). In deze inventarisaties gaat het om de positie van de mantelzorger over de beleefde stress, de alledaagse sociale steun, steun in probleemsituaties en waarderingssteun (Movisie, 2016). Het bespreken van de lijsten vraagt van de sociale professional goed inlevingsvermogen en communicatievaardigheden. Het in beeld brengen van de verhouding tussen de zorgkracht en de zorglast. Het brengt in beeld hoe de mantelzorger de situatie beleeft en hoe de ervaringen van het verlies en negativiteit verminderd kunnen worden. Het gesprek gaat ook in de richting van het bevorderen van de positieve mantelzorgervaringen en het vinden van perspectief , hoop en vertrouwen. Maar het gaat ook over voorlichten, woorden geven aan de feitelijke gedragingen en emoties die dat teweeg brengt. We zien de complicerende factoren van onzichtbare gevolgen en inzichtproblemen die eerder in dit hoofdstuk beschreven zijn.
Wanneer het inventariseren en in beeld brengen van de situatie goed gedaan is en de mantelzorger zich erkend en begrepen heeft gevoeld, kan een plan gemaakt worden voor ondersteuning. De sociale professional heeft dan de taak tot ‘Versterken’ en ‘Verlichten’. De sociale professional gaat in de versterkende ondersteuning in op het gebruik maken van de ervaringskennis. Wat kan de mantelzorger delen over de eigen situatie en de oplossingen die er gevonden zijn? Dan ook de kwaliteiten die de mantelzorger en de positieve relaties die er (nog) zijn. Versterken gaat over empowerment, het proces van het in handen nemen van het eigen leven, zich bevoegd en bekwaam voelen om de opdrachten uit te kunnen voeren. Mantelzorgers zijn vaak sterk, zij zorgen er immers voor dat het systeem draaiende blijft en dat gaat soms ten koste van zichzelf. Mantelzorg rond mensen met hersenletsel is complex, denk aan het effect dat de, voor anderen, onzichtbare gevolgen en het feit dat degene met het hersenletsel inzichtproblemen kan hebben. Mensen met inzichtproblemen vertellen niet wat er aan de hand is. Dan ligt er de druk op de naaste(n) om dit te gaan vertellen. Zoals mantelzorgers heel terecht zeggen : “Ik moet het keer op keer uitleggen want mensen zien het niet.”
Bron: Prinsen, A. & Witteveen, E. (2018). Samen (k)oplopen. (bron verder uitwerken na pubicatie) |
- Hoe kan je volgens jou de positie van mantelzorgers goed in beeld te brengen ? Je mag vrij denken en noem minstens 5 mogelijkheden.
| Wat | Uitleg |
| (voorbeeld)
Regeldruk |
Je ziet dat de mantelzorger steeds druk aan het redderen en regelen is. Daardoor krijg je moeilijk contact. Even achterover zitten is er niet bij. |
|
|
|
|
|
|
|
|
- Op het congres is het lied goed ontvangen. De deelnemers gaven aan dat het recht hun hart in kwam. Naast praten en uitleggen kan een kunstvorm goed helpen om de kern van de zaak duidelijk te maken. Het ‘raakt’ je. In de workshop in het middagdeel word je gevraagd om in navolging van het lied, een gedicht maken waarin je op je eigen manier (en op basis van je antwoorden bij opdracht 4) iets zegt over de positie van de mantelzorger. Je draagt dit gedicht op aan het netwerk. Wat wil je in het gedicht duidelijk maken aan het netwerk?
