Zoeken naar Zorg

In deze opdracht ga je aan het werk om de sociale kaart te leren kennen van organisaties die mantelzorgers en andere informele zorgers respijtzorg kunnen geven.

Ga naar de site van een grote gemeente. Typ bijvoorbeeld in: ‘gemeente Utrecht mantelzorg’.

Kijk op de site welke voorzieningen er zijn voor mantelzorgers.  Laat één persoon van je groepje deze voorzieningen in korte termen opschrijven. Laat ook opschrijven welke organisaties deze voorzieningen aanbieden.

Als het goed is hebben jullie nu een lange lijst met organisaties.

Maak in de lijst die jullie zelf hebben gemaakt, een onderscheid in:

1. organisaties die landelijk zijn (bijvoorbeeld een belangenorganisatie),
2. organisaties die publiek zijn (bijvoorbeeld gezondheidscentrum) ,
3. organisaties die met specifieke voorzieningen te maken hebben (bijvoorbeeld aangepast parkeren),
4. organisaties voor welzijn
5. gespecialiseerde organisaties.

Selecteer nu de organisaties voor zorg en voor welzijn. Je gaat inzoomen op organisaties die respijtzorg geven. Lees onderstaande (deel) tekst uit de Wmo publicatie: Wmo wijzer respijtzorg (2016). Jullie weten nu wat respijtzorg is. Bekijk in jullie eigen lijst welke organisaties respijtzorg leveren.

Welk type organisaties missen jullie nog in deze gemeente?

De betekenis van de logeervoorziening en dagbesteding als respijt voor de mantelzorger

Hulp uit het sociale netwerk blijkt nog lang niet altijd vanzelfsprekend. Mensen met ernstige beperkingen ervaren knelpunten in relatie tot hun sociale netwerk. Nivel  geeft aan dat 1 op de 5 mensen met een beperking zich bezwaard voelt om hulp te vragen. En 15% van deze groep geeft aan dat het eigen netwerk zelf al te zwaar belast is om ondersteuning te bieden.

Mantelzorgers kunnen om verschillende redenen vervangende zorg zoeken voor hun naaste.

Niet altijd kiezen ze voor een logeervoorziening of voor dagbesteding als ondersteuning of ontlasting voor zichzelf. Het kan ook gaan om een zinvolle tijdsinvulling voor de naaste. Professionele hulp wordt vaak gezocht om goede zorg te krijgen voor degene met de beperking, voor informatie over de aandoening, over regelingen of praktische hulp. Het besef dat mantelzorgers ook zelf voor een vorm van georganiseerde dagbesteding kunnen kiezen en daarmee even op adem kunnen komen, is nog niet zo gangbaar. Professionals kunnen mantelzorgers wijzen op de betekenis van professionele vervangende zorg voor henzelf.

We zien in de literatuur dat de ondersteuning van dagbestedingsvoorzieningen voor mantelzorgers verschillende perspectieven kent. Het kan gaan om de mantelzorgers een moment van ontspanning te bieden, zoals het bijwonen van themabijeenkomsten, een mooi concert, bloemschikken of massage.  Themabijeenkomsten kunnen ook gericht zijn op het geven van informatie over de aandoening of over de gevolgen voor de mantelzorgers.

Dan is er ondersteuning die meer integraal is en waar de mantelzorgers als vanzelfsprekend bij de dagbesteding worden uitgenodigd. Dit zien we terug bij de ontmoetingscentra. Soms ook wordt de mantelzorger gevraagd om vrijwilligerswerk te doen.

In 2010 schrijven van der Vlist en Witteveen (Communicatie bij hersenletsel, begrijpen we elkaar? Houten: BSL): ‘Een respijtzorgvoorziening biedt pas echt respijtzorg als de mantelzorger verlichting ervaart’.

Respijtzorg is ‘immers de tijdelijke en volledige overname van de zorg van een mantelzorger met het doel om die mantelzorger even vrijaf te geven’. Een respijtzorgvoorziening richt zich derhalve op de behoeften van zowel de cliënt met hersenletsel als de mantelzorger. Als de mantelzorger niet het gevoel krijgt dat zijn naaste in goede handen is, lukt het niet om de zorg echt los te laten. Maar ook tijdstip, tijdsduur en frequentie van de respijtzorg moeten kloppen. De een ‘tankt bij’ door wekelijks een avond uit te gaan of deel te nemen aan een verenigingsactiviteit, de ander krijgt volop energie door tweemaal per jaar een meerdaagse wandeltocht te maken. Respijtzorg moet rekening houden met dit soort verschillen tussen mensen.