E-learning Informele Zorg

Het Steunogram, krachten en risico’s netwerk in beeld

KerntaakVersterken
Competenties-Toont, in het dagelijkse werk, kennis te hebben over (L)VB, de daarbij horende gedragskenmerken en de gevolgen daarvan op naasten. Kan bij eenvoudige vragen advies geven over hoe daar adequaat mee om te gaan
OnderwerpHet Steunogram, krachten en risico’s netwerk in beeld
WerkvormToepassen
SamenstellingIndividueel (praktijk)
NiveauHBO

Lees in de literatuurverkenning: ‘Een ‘steunend’ of ‘belemmerend’ sociaal netwerk?’ blz 10.

Het Steunogram is speciaal ontwikkeld om het sociale netwerk inclusief de risico’s en de krachten bij de (L)VB-doelgroep in beeld te brengen. Het doel is de (L)VB-jeugdige (en hun ouders en professionals) inzicht te bie­den in wie, hoe en waarmee iemand hen kan ondersteunen.

Lees meer achtergrond over het steunogram via artikel Collot-Boering

Opdracht

1.   Denk na over wie van jouw cliënten past bij de doelgroep van het steunogram. Probeer samen met hem of haar een Steunogram te maken

Wat

Toelichting en voorbeelden

Stap 1 Korte uitleg
Stap 2 Intekenen deelnemer Zichzelf intekenen: man (vierkant), vrouw (rond)
Stap 3 Intekenen familie Vader, moeder, opa, oma, tante, oom, neef, etc.
Stap 4 Semigestructureerd interview familie “Door wie ben je opgevoed? Heb je (stief)broers of zussen? Hoe vaak heb je contact met je moeder?”
Stap 5 Intekenen sociale netwerk buiten de familie (Mogelijke) categorieën: vrienden, kennissen, school, werk, etc. Mensen tekenen met wie de deelnemer hij/zij regelmatig contact heeft.
Stap 6 Intekenen emotionele band Tekenen ‘dikkere lijn’ betekent een ‘sterkere band’
Stap 7 Semi-gestructureerd interview sociale con­tacten “Op hoeveel scholen heb je gezeten? Heb je een baantje? Heb je weleens een vaste vriend(in) gehad? Heb je hobby’s?”
Stap 8 Vragen met betrekking tot kenmerken van personen in het netwerk Maatschappelijke kenmerken: “waar woont deze persoon?”; relationele kenmerken: “hoe lang ga je met deze persoon om?”; relaties tussen de netwerkleden: “wie gaat met wie om?”
Stap 9 Vragen met betrekking tot de beschermen­de factoren en stickeren/tekenen “Wie biedt jou een luisterend oor? Met wie spreek jij graag af? Tegen wie kijk jij op in je omgeving? Wie helpt jou om­gaan met geld?”
Stap 10 Vragen met betrekking tot de risicofactoren en stickeren/tekenen “Wie zoekt vaak ruzie met jou? Wie komt wel eens in aanra­king met de politie? Wie gebruikt drugs”
Stap 11 Correcties of aanvullingen “Staat iedereen erop? Klopt het allemaal?”

2.  Na het invullen:

Zoals genoemd in de literatuurverkenning is het vaak moeilijk om risicofactoren weg te nemen binnen een netwerk, maar is het wel mogelijk om de beschermende factoren te benadrukken en meer te benutten.

Bedenk samen met de jongere hoe je meer contact met de beschermende netwerkleden kunt stimuleren en coachen. Maak hiervoor samen een plannetje.

Toelichting

Op pagina 5 en 6 staat een beschrijving over de afname Steunogram uit Collot d’Escury-Koenigs & Boering (2018, pp. 5,6).

“De semigestructureerde, halfopen interviews worden afgenomen door de professional. Elke vraag bevat een toelichting met aanvullen­de vragen om meer gedetailleerde informatie te verkrijgen. Bijvoorbeeld “Hoe vind je het op school?”, toelichting: “Wat vind je leuk? Waar heb je een hekel aan? Wat gaat er (niet zo) goed? Ben je weleens blijven zitten? Hoe kwam dat?”. Na het tekenen en aanvullen van het Steuno­gram worden de risico- en beschermende fac­toren uitgevraagd. De verschillende risico- en beschermende factoren zijn op stickers afgedrukt. De betekenis van de stickers wordt met de deelnemers besproken. Hulp bij financiën (een beschermende factor) wordt afgebeeld door een ‘euroteken’. De deelnemer kan deze sticker plakken bij de persoon die hij noemt bij de beschermende factor ‘hulp bij financiën’. Een ‘wietplantje’ wordt geplakt bij personen uit het netwerk die drugs gebruiken en daarmee een risicofactor kunnen zijn voor middelengebruik”

Hieronder een voorbeeld van een ingevuld Steunogram. Zoals je ziet is het mede geïnspireerd op het eco-, socio- en genogram.